Wyzwania przed Polską: kierunki i branże przyszłości

Polska od kilku dekad notuje dynamiczny postęp cywilizacyjny. Tylko na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat PKB kraju wzrósł o ponad jedną trzecią – niemal najmocniej ze wszystkich państw UE – a dystans wobec unijnej średniej pod względem PKB per capita skurczył się o 9 pkt proc. Nasz kraj odnosi także wymierne sukcesy na arenie międzynarodowej, konsekwentnie zwiększając udziały w globalnym eksporcie towarów i usług. W tym czasie wartość zagranicznej sprzedaży towarów wzrosła około dwukrotnie, usług zaś niemal trzykrotnie. Takie wnioski przynosi najnowszy raport „Czas Polski. Jak się wzbogaciła i zmienia w silną gospodarkę opartą na wiedzy”, przygotowany przez Departament Analiz Makroekonomicznych Banku Pekao S.A.

Jak podkreślają analitycy, dzięki dynamicznemu wzrostowi dochodów ludności, Polska zyskuje na znaczeniu nie tylko jako konkurencyjna baza produkcyjna, ale również jako konsument. Wzrost spożycia prywatnego był w ostatnich latach zdecydowanie najszybszy spośród dziesięciu czołowych rynków UE. Przewiduje się, że już w tym roku Polska prześcignie Holandię pod względem jego nominalnej wartości, plasując się w pierwszej piątce krajów unijnych.

„Coraz bardziej widoczne są również efekty rozwoju gospodarki opartej na wiedzy. Najszybciej rosnącym obszarem są usługi wiedzochłonne, a Polska najszybciej w regionie zwiększa aktywność badawczo-rozwojową i awansuje w unijnych rankingach innowacyjności”, czytamy w raporcie. Dokument został zaprezentowany podczas Warsaw Global Investors Summit, który odbył się pod hasłem „Finance – Technology – Defense”.

– Polska jest dynamicznie rosnącą gospodarką Europy. Ma największy wskaźnik wzrostu, pomijając tzw. raje podatkowe. Jednocześnie czynniki powodujące czasowe spowolnienie tempa wzrostu nie wpłynęły zasadniczo na Polskę. Covid miał efekt bardzo krótkotrwały, wpłynął na zakupy dóbr konsumpcyjnych, ale nie był czasem drastycznego pogorszenia biznesu w Polsce. Firmy w dalszym ciągu inwestowały za granicą. Również wojna w Ukrainie nie odbiła się na wynikach gospodarczych tak bardzo, jak się spodziewano. Zaufanie do polskiej gospodarki pozostało nienaruszone – powiedział Ernest Pytlarczyk, główny ekonomista Banku Pekao S.A., przedstawiając najważniejsze wnioski z raportu.

- Co ważne, w Polsce wzrost gospodarczy nie odbywał się kosztem standardu życia. Obecnie PKB per capita wynosi 80 proc. średniej dla UE i stabilnie się do niej zbliża. Notujemy silny wzrost konsumpcji, a jakość życia jest niewiele niższa od przeciętnej w Europie – podkreślił Ernest Pytlarczyk.

Raport wskazuje branże, które w nadchodzących latach mogą stać się motorami wzrostu i będą budować nowoczesną gospodarkę. To nie tylko dotychczasowi liderzy eksportu, jak przemysł spożywczy, meblarski czy wyrobów z tworzyw sztucznych, w których pożądane jest przesuwanie się polskich firm w górę hierarchii producentów i w stronę segmentu premium. Do tego grona autorzy raportu zaliczają również niektóre branże wysokich technologii, gdzie pozycja polskich firm jest wyjciowo słabsza, ale z uwagi na korzystne otoczenie popytowe, będą one mieć w najbliższych latach dobre warunki do rozwoju (np. sektor IT, przemysł zbrojeniowy, branża farmaceutyczna czy produkcja pozostałego sprzętu transportowego). Raport wskazuje na kilka atrakcyjnych obszarów nowych kompetencji, na które warto zwrócić uwagę ze względu na znakomite perspektywy globalne. To m.in. komponenty dla przemysłu OZE i elektromobilności, przemysł kosmiczny czy produkcja półprzewodników. Są to sektory, które w przyszłości mogą znacząco zwiększyć wartość dodaną i konkurencyjność Polski na globalnym rynku.

Autorzy raportu wskazują, że nasz kraj stoi w obliczu znaczącego przełomu, jaki w najbliższych latach może i powinien dokonać się w obszarze inwestycji. Jest to sfera, która w ostatnich latach pozostawała w cieniu szybko rosnącej konsumpcji i eksportu. Według prognoz zawartych w raporcie, łączna wartość inwestycji w polskiej gospodarce w 2030 roku może sięgnąć 1 bln zł. Istotnym czynnikiem tego wzrostu mają być m.in. duże programy transformacyjne, realizowane w różnych obszarach, zwłaszcza takich jak: zielona transformacja sektora energii, bezpieczeństwo militarne, infrastruktura transportowa, efektywność energetyczna, cyfryzacja czy gospodarka obiegu zamkniętego.

Jak analitycy Banku Pekao S.A. widzą przyszłość Polski w perspektywie najbliższej dekady? „Wizja Polski za dziesięć lat jest optymistyczna: kraj będzie zamożniejszy, bardziej zaawansowany technologicznie i lepiej skomunikowany. Przewidujemy, że PKB per capita Polski może do tego czasu przekroczyć poziom Włoch, a inwestycje sięgnąć 25 proc. PKB. Polska będzie też miejscem życia o wyższej jakości – Polacy będą żyli średnio o pięć lat dłużej, płace osiągną poziom 80 proc. średniej UE, domknięciu ulegnie luka w zakresie podaży mieszkań”, prognozują.

Raport znalazł się w centrum uwagi uczestników debaty „Od wizji do rzeczywistości: Wdrażanie polskiej transformacji inwestycyjnej”, która miała miejsce po prezentacji Ernesta Pytlarczyka.

Magdalena Polan, head of EM Macro Research w PGIM Fixed Income, wskazała, że dalszy rozwój Polski zależy od szeregu czynników. Jednym z nich jest geopolityka, kolejnym ceny energii, innym to, że musimy przejść na nowy poziom w konkurencyjności. Ważna będzie także demografia, która działa na niekorzyść większości krajów w naszym regionie. Czynnik ten można przezwyciężyć np. wzrostem produktywności, wykorzystując choćby możliwości przemysłu obronnego jako katalizatora dla przyspieszenia rozwoju gospodarki krajowej, a także całego regionu.

Prof. dr hab. Grzegorz Mazurek, rektor Akademii Leona Koźmińskiego (ALK), prezydent Międzynarodowej Rady Doradczej francuskiej uczelni biznesowej ISC Paris, zauważył, że zarówno w świetle raportu, jak i ocen ekspertów ALK przyszłość kraju rysuje się w jasnych barwach. Polska na przestrzeni ostatnich 30 lat wykorzystała najważniejsze zasoby, jakimi są talenty i ciężka praca, jednak nie stworzyliśmy zbyt wielu oszczędności. Profesor zwrócił uwagę na nowe wyzwania. Do tych wymienionych przez przedmówczynię dodał problemy systemowe, np. w wymiarze sprawiedliwości czy regulacjach. Jego zdaniem polskie firmy działając w ramach globalnych łańcuchów dostaw nie wytwarzają zbyt dużej wartości dodanej. Podkreślił, że Polska w globalnej grze rynkowej powinna szukać okazji do zwiększania swojej roli.

Mariusz Jaszczyk, wiceprezes Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR), nawiązał do kwestii oszczędności Polaków, które w kontekście całej UE ciągle nie są duże. Zaznaczył jednak, że rosną – polskie społeczeństwo bogaci się od wejścia do UE, a szczególnie w ostatniej dekadzie. Ważną rolę odgrywają w tym także wdrożone przy wsparciu PFR Pracownicze Plany Kapitałowe, jako program długoterminowego oszczędzania, w którym do prywatnych oszczędności uczestnika dokłada się jego pracodawca i państwo.

O szerokiej działalności na rzecz wsparcia inwestycji w gospodarce, także realizowanych przez polskie firmy, ogromnymi środkami, którymi dysponuje Bank Gospodarstwa Krajowego, mówił Jarosław Dąbrowski, członek zarządu BGK.

Polskie szanse inwestycyjne w różnych klasach aktywów wzięli pod lupę uczestnicy kolejnej debaty Warsaw Global Investors Summit. Perspektywy w tym zakresie przedstawił Dieter Lobnig, wiceprezes Pekao Investment Banking S.A.

Jego zdaniem, duże szanse rozwoju ma polski rynek private equity, który jest ciągle znacznie mniejszy niż w innych krajach. Najwięcej inwestycji venture capital przyciąga obecnie sektor ICT. Trendy w Polsce są przy tym odzwierciedleniem tego, co dzieje się w Europie. Dlatego na znaczeniu będzie zyskiwał sektor podwójnego zastosowania.

Możliwości rozwoju rysują się również przed rynkiem kapitałowym. Jak mówił Dieter Lobnig, polski rynek giełdowy się rozwija. Szansą na dalszy rozwój jest wzrost liczby IPO.

Kolejną klasą aktywów jest rynek nieruchomości. Sektor biurowy po zawirowaniach związanych z pandemią powrócił na ścieżkę wzrostu. Rozwijają się także logistyka i sektor living. Nowymi trendami w sektorze są kredyty prywatne i rynek biur rodzinnych. To nadal rynki stosunkowo małe w porównaniu do Zachodu, ale następuje tutaj duży wzrost.